تعاریف
اضافه ی تشبیهی:«تشبیهی هست که در آن مشبه و مشبهبه به هم اضافه شده باشند و دراین صورت ادات و وجه شبه محذوف است.
به اصطلاح علم بیان تشبیه هم مجمل است وهم موکّد. به این گونه تشبیه در علم بیان، #تشبیه_بلیغ میگویند مثل:
قد سرو
(اضافه ی مشبه، به مشبهبه)
یا لعل لب
(اضافه ی مشبهبه ، به مشبه) شمیسا .بیان .ص 110
اضافه ی استعاری: این نوع از استعاره به شکل یک ترکیب اضافی (مضاف و مضاف الیه)ظاهر میشود. مشبه جایگاه مضاف الیه را اشغال میکند و مشبهبه حذف میشود و #ویژگی آن (وجه شبه) در جایگاه مضاف قرار میگیرد
مثال:بال و پر زندگی
امواج محبت و...
یکی از دشواریهای بحث تشبیه ، تشخیص اضافهی تشبیهی از اضافهی استعاری است.
فرق اضافهی استعاری با اضافهی تشبیهی :
در اضافههای تشبیهی میتوان با تغییر جای مضاف و مضافالیه و اضافه کردن
.....مثل ....است
یک جمله ی معنادار ساخت اما این قاعده در اضافههای استعاری صادق نیست.
در اضافه استعاری خود مضافالیه را میتوان به صورت مضاف و مضاف الیه گسترش داد :
دست مرگ. به دست دیو مرگ
پنجه مرگ. به پنجهی شیر مرگ
در این صورت مضافالیه تبدیل به اضافه تشبیهی میشود.
و گاهی چنان که مرسوم است میگوییم مضافالیه ، مضاف را ندارد
دست روزگار⇦میگوییم روزگار که دست ندارد.
با این همه مواردی است که اضافه هم به صورت تشبیهی و هم به صورت استعاری قابل تفسیر است.
مثلا درباره تیر یا خدنگ قضا هم میتوان گفت:
قضا به تیر تشبیه شده است:
قضا از نظر اصابت مثل تیر است
و هم میتوان گفت اضافه ی استعاری است:
تیر کمان قضا ؛
یعنی قضا به کمانی تشبیه شده که در آن تیر است.
یا قضا به جنگاوری تشبیه شده که تیر و کمان دارد.
و از همین قبیل است اضافه
«بام ملکوت» که به هر دو نحو قابل تفسیر است.»
دکتر شمیسا ،بیان. ص111
[ شنبه نوزدهم اسفند ۱۳۹۶ ] [ 18:15 ] [ مجید بهادر ] [ ]
درس ششم پرورده عشق ادبیات یازدهم...برچسب : نویسنده : bahadormajid3 بازدید : 420